الزامات طراحی پارکینگ

ضوابط پارکینگ از سیر تا پیاز نحوه محاسبه ابعاد، تعداد، عرض و شیب رمپ

 اینکه هر واحد ساختمانی حداقل یک خودرو دارد، یک فاجعه مدیریتی و زیست محیطی برای شهرهایی مثل تهران محسوب می‌شود. اگر به طور متوسط هر خانواده ایرانی را ۳ فرد در نظر بگیریم و هر کدام از افراد هم دارای خودرو باشند، پس عملاً جایی برای سوزن انداختن در شهر نخواهد بود! در شهرسازی نوین، احداث پارکینگ در دل ساختمان‌ها امری حیاتی است.

طرح تفصیلی شهر تهران، تامین پارکینگ برای هر یک از ساختمان‌ها را ضروری دانسته است. بنابراین، جهت هرگونه نظم بخشیدن و استفاده راحت اهالی ساختمان، مقرراتی تحت عنوان «ضوابط پارکینگ» تهیه و تدوین شده است. این ضوابط باید در نقشه‌های معماری به طور دقیق در نظر گرفته شوند تا فرآیند ساخت‌وساز آغاز شود.

 

قبل از پرداختن به مقررات طراحی پارکینگ، بهتر است درباره اصطلاحات رایج در این زمینه آشنا شویم:

 پارکینگ مورد نیاز: حداقل تعداد پارکینگ است که براساس کاربری مورد نظر تعیین می‌شود.

پارکینگ بسته: فضایی از یک ساختمان است که جهت توقف وسایل نقلیه در نظر گرفته می‌شود.

پارکینگ مزاحم: علاوه برای پارکینگ‌های استاندارد که برای رفت‌وآمد راحت و بدون مزاحمت طراحی شده‌اند، اگر پارکینگ دیگری وجود داشته باشد که مزاحمتی برای یک پارکینگ استاندارد ایجاد کند، پارکینگ مزاحم نام دارد. به طور کلی، پارکینگ مزاحم از جابه‌جایی آزادانه یکی ازخودروها ممانعت می‌کند.

پارکینگ اختصاصی: توقف‌گاهی که در سند مالیک واحد ساختمانی قید شده است و فقط واحد مذکور اجازه استفاده از آن را دارد.

پارکینگ عمومی: توقف‌گاه‎های داخل شهر که شامل خیابان‌ها، کوچه‌ها و پارکینگ‌های طبقانی می‌شوند.

پارکینگ مشاع: پارکینگی است که مالکیت آن کاملاً در اختیار یک نفر نبوده و همه مالکین به نسبت سهم خود حق استفاده از آن را دارند. اگر پارکینگ در سند مالیک هیچ یک از واحدها قید نشده باشد نیز پارکینگ مشاع است (این حالت اغلب در زمانی رخ می‌دهد که تعداد پارکینگ‌ها کمتر از تعداد واحدها هستند).

 

گروه‌بندی پارکینگ‌ها: شامل پارکینگ کوچک دارای حداقل سه محل توقف خودرو، پارکینگ متوسط دارای چهار تا حداکثر بیست‌وپنج محل توقف خودرو و پارکینگ بزرگ دارای بیش از بیست و پنج محل توقف خودرو است.

 

تعداد پارکینگ برای واحدهای مسکونی

تعداد پارکینگ براساس متراژ آپارتمان تعیین می‌شود که به شرح زیر هستند:

متراژ تا ۱۵۰ مترمربع: ۱ واحد پارکینگ

متراژ بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ مترمربع: ۲ واحد پارکینگ

متراژ بیشتر از ۲۵۰ مترمربع: ۳ واحد پارکینگ

تعداد پارکینگ برای واحدهای اداری و تجاری

در پهنه‌های تجاری و اداری، تعداد پارکینگ‌ها براساس هر ۱۰۰ مترمربع زیربنای مفید تعیین می‌شوند.

 

نکته‌ها:

تنها پارکینگ اختصاصی یک واحد، می‌تواند به ‌صورت مزاحم طراحی شود. برای مثال اگر واحدی ۲۶۰ مترمربع باشد، تعداد ۳ واحد پارکینگ نیاز دارد که در این حالت می‌تواند به صورت پارکینگ مزاحم طراحی شود.

در کاربری مسکونی تنها یک واحد از پارکینگ‌های موردنیاز برای واحدها با متراژ بالا، می‌تواند به شکل مزاحم طراحی شود.

به ازای هر ۲۰ واحد پارکینگ، باید یک واحد پارکینگ ویژه معلولین طراحی شود.

 

ابعاد پارکینگ

در ضوابط پارکینگ حداقل ابعاد خالص یک واحد پارکینگ برابر با ۵ × ۲.۵ متر است. برای مثال، اگر ۵ واحد پارکینگ کنار یکدیگر طراحی شوند، ابعاد مورد نیاز حداقل ۵ × ۱۰.۵ متر خواهد بود. با اضافه شدن یک پارکینگ، ۲ متر به عرض پارکینگ اضافه می‌شود.

نکته ۱: عرض پارکینگ معلول باید حداقل ۳.۵ متر باشد.

نکته ۲: اگر پارکینگ بین دو دیوار بسته قرار گیرد، باید ۵۰ سانتی‌متر به عرض پارکینگ اضافه شود.

 

ارتفاع پارکینگ

حداقل ارتفاع پارکینگ ۲.۴۰ متر و حداکثر ۳ متر است.

 

عرض پارکینگ

عرض رمپ عبوری ماشین‌ها باید ۳.۵ متر در نظر گرفته شود. اگر بیش از ۲۵ واحد پارکینگ وجود داشته باشد، عرض رمپ ۵ متر مورد نیاز است. همچنین، عرض رمپ قوسی یکطرفه ۳٫۶۵ متر و دوطرفه ۷ متر است.

 

شعاع گردش پارکینگ

شعاع گردش رامپ حداقل ۶.۵ متر از آکس رمپ قوسی است.

برای محل گردش یا توقف پارکینگ باید فضایی به ابعاد حداقل ۵×۵ متر لحاظ شود.

 

محاسبه شیب زمین و شیب رمپ

 در این آموزش تصمیم دارم که نحوه محاسبه شیب زمین یا شیب رمپ پارکینگ، شیب رمپ معلولین و … را براتون توضیح بدم.

دوستان زیادی شیب را با درجه اشتباه میگیرند، باید این نکته را خدمتتان بگم که شیب و درجه کاملا متفاوت هستند، شیب ۱۰۰ درصد برابر با زاویه ۴۵ درجه است.

این یک محاسبات ساده ریاضی است که با tan به راحتی به نتیجه میرسید.

من زیاد بحث را پیچیده نکنم، همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید یک طول با ۲ شیب مختلف محاسبه شده است و حروفی روی هر کدام از اضلاع نوشته شده که با استفاده از آن ها  میتوانید تمامی حالت ها را با فرمول هایی که در ادامه برایتان قرار میدهم محاسبه نمایید.

در مثال نخست طول زمین ۱۵۰ متر در نظر گرفته شده است که برای محاسبه ارتفاع، کافی است عدد طول را در شیب مورد نظر ضرب کنید. (h=s*a)

۱۵۰ ضربدر ۰/۱۰ = ۱۵ متر —> این عدد ارتفاعی است که با طول ۱۵۰ متر و شیب ۱۰ درصد بدست میآید.

مثال دوم طول زمین ۱۰۰ متر و شیب ۱۰درصد در نظر گرفته شده است برای محاسبه ارتفاع این مورد نیز ۱۰۰ ضربدر ۰/۱۵ = ۱۵ متر

سایر فرمول ها در تصویر نوشته شده که میتوانید از آنها برای محاسبه شیب، ارتفاع و یا طول استفاده نمایید.

حالتی که ارتفاع و طول را دارید و میخواهید شیب را محاسبه کنید.

حالتی که ارتفاع و شیب را دارید و میخواهید طول را محاسبه کنید و …

 

ضوابط معماری برای تامین پارکینگ براساس مبحث ۴ مقررات ملی است که به شرح زیر می‌باشد:

صدور پروانه ساختمان و اجازه برای احداث بنا به تایید ضوابط پارکینگ بستگی دارد. اگر آیین نامه طراحی پارکینگ به درستی انجام شود، اجازه احداث صادر می‌شود.

تامین پارکینگ در مازاد فضای باز جزء زیربنا محسوب نمی‌شود. در مازاد فضای باز به ازای هر پانزده مترمربع یک واحد پارکینگ باید تأمین شود.

رمپ پارکینگ در فضای باز ساختمان جزء زیربنا محسوب نخواهد شد.

از هر خیابان فقط یک راه ورود به پارکینگ مجاز است، مگر اینکه طول بر زمین ۲۰ متر و بیشتر باشد که در این صورت می‌توان از ۲ درب ورودی پارکینگ استفاده کرد.

حداکثر ارتفاع تمام شده پیلوت تا ۲.۴۰ متر به شرط استفاده جهت پارکینگ بلامانع است. در صورتی که زیرزمین احداث نشود، ارتفاع اولیه تا ۲.۶۰ متر به شرط اینکه سطح فونداسیون تا ۶۰ سانتی‌متر پایین‌تر از گذر باشد بلامانع است.

فاصله داخل به داخل ستون‌ها جهت پارک دو اتومبیل حداقل ۴.۵ متر با مانور اصلی ۵ متر (محور تا محور ستون) بلامانع است.

اجرای شیب مثبت جهت رمپ پارکینگ با رعایت ضوابط نورگیری زیرزمین و سایر مقررات بلامانع است.