انواع زمان‌ در نگهداشت

بطور کلی زمان در نگهداشت به دو دسته اصلی در دسترس یا آپتایم (Uptime) و زمان خاموشی (Downtime) تقسیم می‌شوند که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

 

۱- زمان در دسترس یا آپتایم (Uptime):

زمانی است که یک سیستم بدون مشکل یا خرابی می‌تواند کار کند و در واقع یک متریک است که نشان‌دهنده درصد زمانی است که سیستم با تجهیز با موفقیت کار می‌کند. این متریک اشاره به زمانی دارد که یک سیستم در حال کار است.

یکی از مهم‌ترین اهداف مدیریت نگهداری و تعمیرات و همچنین مدیریت دارایی‌های فیزیکی در سازمان افزایش آپتایم است.

آپتایم شامل دو زمان بهره‌برداری و زمان غیر بهره‌برداری در بحث زمان در نگهداشت است.

زمان بهره‌برداری در آپتایم (Uptime) شامل ۴ نوع زمان است که به شرح زیر است:

۱- راه‌اندازی (start up): زمانی است که تجهیز یا سیستم شروع به راه‌اندازی می‌شود.

۲- در حال کار (running): زمانی است که تجهیز با سیستم بدون مشکل مشغول به کار است.

۳- آماده‌باش گرم (hot standby)، زمانی است که تجهیز با سیستم در حال بهره‌برداری نیست ولی خاموش هم نیست و در وضعیت آماده به کار است.

۴- سروصدای ماش (run down): زمانی است که ماشین سروصدا می‌کند که این سروصدا نشان دهنده نوعی عیب یا خرابی است.

 

همچنین زمان غیر بهره‌برداری در آپتایم شامل ۲ نوع است که به شرح زیر است:

آماده باش سرد (cold stand-by)

زمانی است که تجهیز یا سیستم در حال بهره‌برداری نیست و خاموش است ولی در وضعیت آماده به کار است.

 

زمان بیکار (idle)

زمانی است که سیستم بیکار است ولی خراب نیست.

 

۲- زمان خاموشی (Downtime):

Downtime یک متریک است که نشان دهنده درصد زمانی است که سیستم یا تجهیز در دسترس نیست. این اشاره دارد به زمانی که سیستم یا تجهیز به دلیل یک رویداد برنامه‌ریزی شده یا برنامه‌ریزی نشده قادر به انجام عملکرد اولیه و اصلی نیست.

زمان خاموشی در نگهداشت نقطه مقابل آپتایم است که شامل دو زمان خاموشی برنامه‌ریزی (planned Downtime) و خاموشی غیر برنامه‌ای (Unplanned Downtime) می‌شود.

 

زمان خاموشی برنامه‌ریزی شده (planned Downtime):

که شامل دو نوع زمان است:

۱- زمان نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (Preventive Maintenance)

زمانی است که فعالیت‌های مرتبط با این نگهداشت و تعمیرات نیازمند متوقف کردن سیستم و یا تجهیز است

این زمان خود شامل دو بخش است:

۱- زمان آماده‌سازی و تأخیر نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه:

این زمان قبل و بعد از فعالیت‌های اصلی نگهداشت و تعمیرات پیشگیرانه را شامل می‌شود.

 

۲- زمان فعال نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه:

این مورد همان زمان فعالیت اصلی نت پیشگیرانه است

 

۲- سایر خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده (Other planned outage)

شامل پایش و نظارت، به کارگیری سیستم یا تجهیز رزرو مطابق با یک برنامه از قبل تعیینی و برنامه‌ریزی‌های بهره‌برداری است.

 

 

زمان خاموشی برنامه‌ریزی نشده یا غیر برنامه‌ای (Unplanned Downtime):

شامل ۲ نوع زمان است که عبارت‌اند از:

۱- زمان تعمیرات اصلاحی (Corrective Maintenance):

زمان تعمیرات اصلاحی، زمانی است که فعالیت تعمیراتی که نیاز به توقف سیستم و تجهیز دارد را در برمی‌گیرد.

این زمان نیز شامل سه قسمت است:

۱- شناسایی شکست‌ها یا خرابی‌های ناشناخته:

این زمان قبل از تعمیر اصلی بر روی تجهیز را شامل می‌شود و زمانی است که هنگام توقف تجهیز به دنبال علت توقف و شناسایی تجهیز هستیم.

 

۲- آماده‌سازی و تأخیر تعمیر اصلاحی:

این زمان قبل و بعد از تعمیر اصلی تجهیز است

 

۳- تعمیر:

زمان تعمیر اصلی تجهیز سیستم را شامل می شود.

 

۲- سایر خاموشی‌های برنامه‌ریزی نشده (Other unplanned outage)

سایر زمان‌های خاموشی برنامه‌ریزی نشده شامل خاموش کردن سیستم و دستگاه مشکلات بهره‌برداری است نکته:

با توجه به تقسیم‌بندی زمان خاموشی برنامه‌ریزی نشده مشاهده کردیم که مشکلات و محدودیت‌های تولید شامل زمان خاموشی می‌شوند حواسمان باشد به دلیل اینکه اثربخشی نگهداری و تعمیرات، عملکرد نگهداشت را ارزیابی می‌کند. این نوع خاموشی‌ها یا توقفات که مربوط به تولید است را در محاسبات این متریک در نظر نمی‌گیریم.

 

منبع: مفاهیم کلیدی نگهداری و تعمیرات،نویسنده: هادی داوری

تهیه و تنظیم:

علی قاسمی
دپارتمان نگهداشت – کارشناس برق